Annelies Spek is een bekende naam: ze is in Nederland een pionier op het gebied van volwassen vrouwen met autisme. Volwassen vrouwen zijn dubbel `achtergesteld’: autisme bij volwassenen wordt nog niet zo heel lang onderkend (en is lastiger vast te stellen, omdat veel diagnosehulpmiddelen op kinderen gericht zijn), en autisme bij vrouwen wordt vaak niet gezien, doordat het zich vaak op een andere manier uit als bij mannen.
Deze gids van Annelies Spek kun je zien als psychoeducatie (leren wat autisme inhoudt) die je zelf kunt uitvoeren, door het boek te bestuderen, en te vergelijken met jezelf of je partner, te bekijken wat je herkent.
Op twee benen hinken
Het boek hinkt een beetje op twee benen, en dat kan ook bijna niet anders.
Aan de ene kant bespreekt ze autisme aan de hand van de DSM. De DSM (de
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ) is een handboek dat psychiatrische stoornissen beschrijft. Het woord stoornis komt dan ook voor in de titel van haar boek.
Aan de andere kant legt ze er steeds de nadruk op dat wie autistisch is volwaardig is, en dat er naast nadelen ook voordelen aan autisme zitten.
Dat zijn in feite twee verschillende zienswijzen: autisme als (neurologische) stoornis, en autisme als variant (die naast voordelen ook zulke grote nadelen kan hebben dat je hulp nodig hebt).
Heel veel inzicht
Ondanks die `dubbele agenda’ biedt het boek heel veel inzicht. Het leuke is, dat er veel voorbeelden uit de praktijk worden gebruikt, zodat je je er direct iets bij kunt voorstellen.
Ze benadert autisme van allerlei kanten:
Ze gaat eerst in op biologische en cognitieve kenmerken. Ze bespreekt wat er bekend is over de genetica, en gaat ook in op drie theorieën over wat de essentie van autisme zou kunnen zijn:
- theory of mind (begrijpen wat er in andere mensen omgaat),
- centrale coherentie (door de bomen het bos niet meer zien, vanwege het waarnemen van alle details), en
- executieve functies die het niet goed doen (executieve functies houdt in feite alles in wat nodig is om een doel te bereiken).
Dan bespreekt ze de gedragskenmerken van ASS. In feite zijn dat de kenmerken op basis waarvan de diagnose wordt gesteld: autisme wordt gediagnosticeerd op basis van je gedrag. In dat deel worden vooral veel voorbeelden gebruikt, zodat je veel zult herkennen.
In een derde deel komen wat extra zaken naar voren: hoe een diagnostisch onderzoek verloopt, wat de verschillen zijn tussen mannen en vrouwen bij autisme, autisme en seksulaliteit, en ASS in de verschillende levensfasen.
Aan te raden
Het boek is bijzonder aan te raden voor iedereen die zelf autistisch is: het is een zeer grondige vorm van psychoeducatie).
Ook voor partners kan ik het sterk aanraden. Het maakt echt veel inzichtelijk van wat `vreemd’ lijkt aan je partner.
Gegevens
Autismespectrumstoornissen bij volwassenen
Annelies Spek
Uitgeverij Hogrefe
1 reactie